Bilgisayar bağımlılığı , bilgisayar veya internet kullanımına aşırı derecede bağımlı olma durumunu ifade eder. Bu bağımlılık , tıpkı diğer bağımlılıklar gibi sosyal ilişkileri , iş performansını , fiziksel sağlığı ve genel yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Bilgisayar bağımlılığını diğer bağımlılıklardan ayıran özellik , bilgisayar veya internet kullanımına aşırı bağımlı olma eğilimidir. Diğer bağımlılıklar genellikle madde kullanımı veya belirli davranışlar üzerinde odaklanırken , bilgisayar bağımlılığı dijital teknolojilere aşırı bağımlılığı içerir. Bu bağımlılık , özellikle internet oyunları , sosyal medya veya diğer çevrimiçi aktiviteler gibi dijital ortamlara yoğunlaşmayı içerir.
Bilgisayar bağımlılığı , özellikle teknolojiye erişimi kolay olan ve bilgisayar veya internet kullanımını gerektiren işlerde çalışanlar , gençler ve genç yetişkinler arasında daha yaygın olabilir. Ancak , her yaştan ve meslekten insan bilgisayar bağımlılığı riski altında olabilir. Özellikle zayıf sosyal destek sistemlerine , düşük özsaygıya , depresyona veya kaygıya sahip bireylerde risk daha yüksek olabilir.
Bilgisayar bağımlılığı , genellikle kişinin bilgisayar veya internet kullanımını kontrol etme yeteneğini kaybetmesiyle başlar. Bu durum, özellikle bilgisayar veya internet kullanımıyla kaçış veya rahatlama arayan stresli bir durumun varlığında daha da artabilir. Kişi , zamanla giderek daha fazla zamanını bilgisayar başında geçirir ve diğer önemli aktivitelerden veya ilişkilerden vazgeçer. Bu süreç , bağımlılık haline gelene kadar giderek artan bir şekilde devam edebilir.
Bağımlılık kişiden kişiye değiştiği için bilgisayar bağımlılığı için belirli bir saat sınırı yoktur. Ancak , genellikle günde uzun süreler boyunca bilgisayar kullanımı ve bu kullanımın günlük işlevleri engellemesi durumunda bağımlılıktan söz edilebilir. Önemli olan , bilgisayar kullanımının kişinin günlük yaşamını , ilişkilerini , iş performansını veya fiziksel sağlığını olumsuz yönde etkilemeye başlaması durumunda bir bağımlılık olduğunu düşünmektir.
Bilgisayar bağımlılığının birçok nedeni olabilir:
Duygusal Zorluklar: Duygusal olarak zor zamanlar geçiren kişiler , bilgisayar veya interneti duygusal bir kaçış olarak kullanabilirler.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): DEHB semptomları olan kişiler, çevrimiçi ortamlarda daha fazla dikkat dağılımı yaşayabilir ve bu da bağımlılığı artırabilir.
Duygusal Bağlanma: Kişinin bilgisayar veya internete duygusal olarak bağlanması , gerçek dünya ilişkilerinden kaçmasına neden olabilir.
Özgüven Sorunları: İnternet üzerinde anonimlik , kişinin özgüven sorunlarını gizlemesine veya kaçınmasına izin verebilir.
Stres ve Kaygı: Bilgisayar veya internet kullanımı , stresle başa çıkmak için bir mesele olabilir ve bu da bağımlılığı artırabilir.
Depresyon: Depresyon semptomları olan kişiler , bilgisayar veya internet kullanımını bir tür kaçış olarak kullanabilirler.
Sosyal İzolasyon: Gerçek dünya ilişkilerinden kaçınmak veya sosyal izolasyon durumunda olan kişiler, çevrimiçi ortamlarda daha fazla zaman geçirebilirler.
Özgür Zamanın Fazlalığı: Kişinin çok fazla boş zamanı olması, bilgisayar veya internet kullanımını artırabilir ve bağımlılığı tetikleyebilir.
Kaçış: Kişi stresli, sıkıcı veya zorlayıcı durumlardan kaçmak için bilgisayar veya internet kullanımına yönelebilir.
Zevk Arayışı: Kişi, bilgisayar oyunları veya çevrimiçi aktiviteler aracılığıyla keyif almayı ve eğlenmeyi amaçlayabilir.
Sosyal İzolasyon: İnternet, kişilere sosyal etkileşimde bulunma olanağı sunar, bu nedenle bazı insanlar gerçek dünya etkileşimlerinden kaçınarak dijital dünyaya daha fazla zaman ayırabilirler.
Kontrolsüz İnternet Erişimi: İnternetin sürekli ve kolay erişimi, bilgisayar kullanımının kontrolsüz bir şekilde artmasına neden olabilir.
Özgüven Sorunları: Bilgisayar veya internet kullanımı, kişinin kendini başarılı veya kabul edilmiş hissetmesine yol açabilir , bu da bağımlılığı artırabilir.
Genetik Yatkınlık: Bazı araştırmalar , bağımlılık davranışlarının genetik faktörlere bağlı olabileceğini öne sürmektedir.
Farkındalık: Kişi , bilgisayar bağımlılığı sorununu kabul etmeli ve değişim için farkındalık geliştirmelidir.
Hedef Belirleme: Kişi , bilgisayar kullanımını azaltmak veya kontrol altına almak için belirli hedefler belirlemelidir.
Sınırlar Koyma: Kişi , günlük bilgisayar kullanımı için zaman sınırları belirlemeli ve bu sınırlara uymaya çalışmalıdır.
Alternatif Aktiviteler: Bilgisayar bağımlılığını azaltmak için kişi , bilgisayar dışında yapabileceği alternatif aktiviteler bulmalıdır , örneğin spor yapmak, kitap okumak , arkadaşlarla zaman geçirmek gibi.
Destek Arama: Kişi, bilgisayar bağımlılığıyla başa çıkmak için bir destek ağı oluşturmalıdır , bu destek ağı aile üyeleri , arkadaşlar , terapistler veya destek grupları olabilir.
Profesyonel Yardım: Gerekirse , kişi bir psikolog veya terapistten yardım almalıdır , çünkü bilgisayar bağımlılığı genellikle altta yatan psikolojik sorunların bir işareti olabilir.
Teknoloji Kullanımı Hakkında Eğitim: Kişi , sağlıklı teknoloji kullanımı konusunda bilgi edinmeli ve bu konuda kendini eğitmeli ve bilinçli teknoloji kullanımı alışkanlıkları geliştirmelidir.
Kendini İzleme ve Değerlendirme: Kişi , bilgisayar kullanımı ve bağımlılık belirtileri konusunda kendini düzenli olarak izlemeli ve değerlendirmelidir.
Bilgisayar bağımlılığı ciddi bir sorun olabilir ve bazı durumlarda doktor veya uzman desteği gerekebilir. Özellikle bağımlılık altında yatan psikolojik faktörler varsa veya kişi kendi başına bağımlılığı kontrol edemiyorsa, bir doktora danışmak önemli olabilir. Uzman psikolog veya terapist, kişiye bağımlılıkla başa çıkmak için stratejiler geliştirebilir, altta yatan psikolojik sorunları ele alabilir ve kişiye destek olabilir. Doktor desteği, kişinin bağımlılıkla mücadele etmesine ve sağlıklı alışkanlıklar geliştirmesine yardımcı olabilir.