Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir ve Davranışlara Etkisi Nasıl Olur?

Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?

Borderline (Sınır) Kişilik Bozukluğu, bireyin eylemsel, duygusal ve bilişsel süreçlerini etkileyen iniş çıkışlarla dikkat çeken, genç erişkinlik döneminde başlayan, kişilerle olan ilişkilerde, kendilik algısında ve duygulanımda tutarsızlıklar ve ani dürtüsel davranışlarla karakterize olan psikiyatrik bir bozukluktur.

Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Kişide yoğun terkedilme duygusu, öfke kontrol zorluğu, kendine zarar verme eğilimi, yineleyici intihar girişimleri, kişiler arası ilişkilerde saldırganlık gözlenebilmektedir. Duygu durumu ve bazı sosyal sınırların korunmasıyla ilgili zorlukların bir sonucu olarak borderline kişilik bozukluğu olan insanlar bazen başkaları ile hızlı ve görünüşte derin olan ilişkiler kurabilirler. Ayrıca DSM-5 tanı kriterlerinde belirtildiği üzere; bireylerde süreğen bir boşluk hissi ve kuşkucu belirtilerle ağır çözülme belirtileri gözlenebilmektedir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Neden Olur?

Bazı yaklaşımlara göre; neden ortaya çıktığı incelendiğinde borderline kişilik bozukluğunun anne-bebek ilişkisinde bağlanma-ayrışma-bireyselleşme sürecinin ayrışma evresinde ortaya çıkan sorunlardan kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Ayrıca erken zamanda bir kayıp ya da ayrılığın, bozuk ebeveyn ilişkilerinin, sözel, duygusal ya da cinsel istismarın etkin olabileceği iddia edilmektedir. Ancak birey bir bütün olarak ele alındığında, yalnızca çevresel etkilerin değerlendirilmesi yetersiz kalmaktadır. Bu bağlamda bireyin eylemsel, bilişsel ve duygusal süreçlerinin temelini oluşturan mizaç özellikleriyle sınır kişilik bozukluğu arasında ilişki olabileceği düşünülmektedir.

Mizaç temelli çalışmalara temel oluşturan Dokuz Tip Mizaç Modeli’ne (DTMM) göre bazı mizaç tiplerinin borderline kişilik bozukluğuna yatkınlığı bulunmaktadır. Bazı mizaç tiplerinin ise sürekli olarak stres ve rahat hatları arası salınımlarından oluşabilen bir bozukluktur. Bununla birlikte mizacın belirlediği kişiliğin borderline bir zemini olması sonucu da bu psikiyatrik bozukluk oluşabilmektedir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?

Borderline Kişilik Bozukluğu tanısı, bir psikiyatrist tarafından belirtilerin kapsamlı bir değerlendirme süreci sonucunda konulur..İlk adım genellikle bir klinik görüşmedir. Terapist veya psikiyatrist, kişinin semptomları, fiziksel, duygusal ve bilişsel özellikleri, ilişkileri ve yaşam geçmişi hakkında detaylı bilgi elde eder. Kişinin belirli sayıda kriteri karşılaması gerekmektedir. Bazı durumlarda, kişilik bozukluklarının tanısını desteklemek için psikolojik testler de kullanılabilir. Elde edilen tüm bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi sonucunda, bir kişiye Borderline Kişilik Bozukluğu tanısı konulabilir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Tehlikeli Midir?

Borderline Kişilik Bozukluğunun semptomları nedeniyle bazı riskler taşıyabilir, ancak bu risk kişiden kişiye değişebilir ve durumun yönetimine bağlı olabilir. Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerde, mizaçlarına göre semptomlar ve altında yatan nedenler değişkenlik gösterebildiği gibi duygusal dalgalanmalar, impulsiyona eğilim, ilişki sorunları ve kendine zarar verme davranışları gibi belirtiler sıkça görülür. Bu nedenle, bazı durumlarda kişinin kendine ve çevresine zarar verebilme riski artabilir. Bununla birlikte, kişinin bu belirtilerin altında yatan nedenleri bilmesi ve uygun profesyonel bir destekle, bu risklerin yönetilmesi ve azaltılması mümkündür.

Borderline Tamamen İyileşir Mi?

Borderline Kişilik Bozukluğu tanısı alan bireylerde semptomlar genellikle zamanla hafifleyebilir ve belirli bir düzeye kadar kontrol altına alınabilir. Ancak, tamamen iyileşme süreci kişinin mizacına ve yaşam koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Mizaç temelli danışmanlık ile kişiler, mizaç potansiyelinde yer alan güçlü yönleri ile semptomlarını yönetmeyi öğrenerek önemli ölçüde iyileşme gösterebilir. Önemli olan, Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve semptomları yönetmek için destek alması ve iyileşmeyi sürdürmesidir. Bu süreçte, mizaç temelli terapi, ilaç tedavisi, destek grupları ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi çeşitli tedavi yöntemleri etkili olabilir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Borderline kişilik bozukluğu kişilerin mizacına ve kişilik örüntülenmesine bakılarak planlanan bireysel bir danışmanlık ile oldukça etkin sonuçlar alındığı görülmektedir. Dokuz tip mizaç modeli, hastalık için yatkınlık taşımayan ancak borderline kişilik örüntüsüne sahip olan mizaç yapılarının, bu bozukluğun “hangi koşullar” nedeniyle oluştuğu ve yine “nasıl tedavi” edileceğine dair etkin teorik bilgiler ve pratik yöntemler sunmaktadır. Dokuz tip mizaç modeli her insanın geçtiği yollar, karşılaştığı sorunlar, yaşamdaki arayış ve algıları birbirinden farklı olduğunu ve bu nedenle iyileşme sürecini kişiye özgü bir danışmanlık ile planlama ile sunar. Bu nedenle mizaç temelli çalışan psikoloji.app uzmanlarımız bireyin duygusal düzenleme becerilerini, ilişki becerilerini ve stresle başa çıkma stratejilerini geliştirmesine yardımcı olur. DTMM ile amaçlanan hastalık belirtilerinden kurtulmak değil, süreci ve kendinizi anlamanızı sağlayarak sağlam ve sağlıklı bir temelde bu kişilik bozukluğunu yönetmek ve en minimum düzeye getirmektir. Borderline Kişilik Bozukluğu, uzun vadeli ve sabır gerektiren bir süreçtir ancak uygun danışmanlık ve destekle bireyin yaşam kalitesinde önemli bir iyileşme sağlanabilir.