Endorfin ne işe yarar?

Endorfin Nedir?

Endo ve morfin kelimelerinin birleşiminden oluşan endorfin, vücudun ağrı veya stres gibi durumlar ile başa çıkmak için hipofiz bezi ve hipotalamus tarafından salınan morfine benzer kimyasaldır. Endorfin adrenalin ve glukagon salınımına aracılık eden, ağrı sinyallerini bloke eden, vücudun ağrı duyusunu doğal olarak azaltan ve böylece stres karşısında adaptasyonunu artıran bir hormondur. Endorfin, mutluluk, zevk, rahatlama, gevşeme hisleri ile ilişkilendirildiği için genellikle “mutluluk hormonu” olarak adlandırılır. Endorfin stresi azaltabilir, ağrıyı azaltabilir ve genel olarak kişinin iyi hissetmesini sağlayabilir.

Endorfin ne işe yarar?

Endorfin, vücudun hayatta kalmasına yardımcı olmak için salgılanır. Bu sayede acı verici ve zorlu durumlarda dahi beden-psikoloji bütünlüğü korunmuş olur. İnsan, bedensel ve psikolojik ne kadar acı hissederse, vücut mevcut durumla başa çıkabilmek için o kadar endorfin salgılar. Ancak bazen vücudun ürettiği endorfin acıyı azaltmada yeterli olmaz. O türlü durumlarda doktorlar bu hormonal sistemi değiştiren ilaçları reçete ederler.

Endorfin nasıl hissettirir?

Endorfin kimyasalının vücutta çeşitli etkileri olabilir ve bu etkiler kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle strese dayanma gücü verir. Endorfinin serbest bırakılması genellikle kişide süreç içinde iç huzur hissettirebilir. Vücutta ağrıyı azaltıp engelleyerek rahatlama ve konfor hissi oluşturabilir. Stresini özellikle akut döneminde, bu bedensel bir acı da olabilir veya psikolojik bir problem de olabilir,acıdan kaynaklanan dağılmış dikkatin yeniden toparlanmasına da dolaylı olarak katkı sağlar.

Endorfin hormonu ne zaman artar?

Endorfin, kişinin mizacının getirmiş olduğu temel motivasyonlarını yerine getirdiği noktalarda beyin tarafından salgılanır. Burada kişinin mizacını bilmek onun endorfin salgılayıp acılarını azaltmak için doğru yönlendirilmesine katkı sağlayacaktır. Bunun dışında genelde keyif alınan aktiviteler, egzersiz, farklı yiyeceklerin tüketimi, seks, orgazm gibi durumlarda ve duş almak gibi suyla olan temaslarda endorfin salınımında artış gösterir. Bunlara ek olarak endorfin gece 23.00 ile 03.00 arasında daha çok salgılanır. Beyin, biz uykudayken daha rahat çalışır. Bu yüzden bireyin 23.00da uyuyor olması endorfin salınımının artışı için önemlidir.

Endorfin eksikliği nedir?

Endorfin eksikliği, vücudun yeterli miktarda endorfin üretmemesi, kullanımının etkin olmaması veya vücuttaki vitamin ve minarel eksikliği durumlarında ortaya çıkabilir. Kişinin onu motive eden mizaçsal otomatizmalarını yerine getirememesi dopamin salınımını da olumsuz etkiler. Dolayısı ile kişinin ruh halinde olumsuz değişimler söz konusu olabilir, kişi depresyon ve anksiyeteyi deneyimleyebilir. Uyku bozuklukları ile karakterize gün boyu kendini yorgun hissetme, baş ağrıları vücut ağrılarında artış yaşayabilir. Kısaca mevcut bedensel ve psikolojik stres daha yüksek perdede hissedilmeye başlanabilir. Bunlar daha fazla baş ağrısı ve fibromiyalji denen vücut ağrılarını hissetme, sebepsiz yorgunluklar, duygu durumundaki bozukluklar, dürtüsel davranışlar sergileme, uykuya geçmede zorlanma ya da sık uyanma ve yataktan yorgun kalkma vs olabilir

Endorfin nasıl artırılır?

Önce şu soruyu cevaplamamız daha doğru olur.Stres-acı sonucu salgılanan endorfin herkeste aynı şartlar altında mı salgılanır? Burada insanların doğuştan gelen ve adına mizaç dediğimiz yapıları, durum ve olaylar karşısındaki stres durumlarını belirler. Her mizacın hayatta var olmayla ilgili motivasyonları farklı olduğu için baş edilemeyecek bedensel ve psikolojik terslikler karşısında aynı acı duygusunu yaşamazlar. Bu yüzden her mizacın endorfin salgılama durumu bilişsel, duygusal ve fiziksel olarak değişiklik gösterebilir. Endorfini salgılamanın en doğal ve kolay yolu hareket ve egzersiz iken bunun her bireyde işe yarayacağını iddia etmek mümkün değildir. Örneğin biliş merkezli bizim Tip1 dediğimiz Kusursuzluğu Arayan Mizaç Tipine sahip bir birey, planladığı işlerini aklında tasarladığı gibi kusursuz ve düzenli bir şekilde yaptığında rahatlarken bunlardaki terslik onda zamanla belki başa çıkılamayacak kadar ciddi stres duygusuna yol açacaktır. Başka bir örnek duygu merkezli Tip2 dediğimiz Duyguları Hissetmeyi Arayan Mizaç Tipine sahip bir birey bulunduğu ortamdaki kişilerle yakın ve sıcak ilişki kurduğunda rahatlarken bunların aksaması onda stres ve hatta acı duygusunun oluşmasına neden olacaktır. Bu kişi sosyal aktivitelere katıldığında, sevildiğini hissettiğinde beyin otomatik olarak endorfin salgılayabilirken fizik merkezli Tip 7 dediğimiz Keşfetmenin Hazzını Arayan Mizaç Tipine sahip bireyler harekete geçtiklerinde, dans ettiklerinde, tempolu yürüyüşler yaptıklarında ve en çokta yeni bir şeyler deneyimlediklerinde beyin endorfin salgılar.

Endorfin, vücudun kendi kendini iyileştirme sistemidir. Yaralanmalarda, kazalarda, doğum sancıları sırasında ağrıya bağlı olarak da oluşur. Acıyı hafifleterek rahatlama hissinin oluşmasına olanak sağlar. Yürüyüş, koşu, egzersiz yada boks, karete gibi daha saldırı temelli fiziksel sporlar, fizik merkezli bireylerde hormonun vücuttaki seviyesini artırabilir. Sarılmak, sosyal aktivitelere katılmak, fiziksel temas,meditasyon yapmak duygu merkezli bireylere iyi gelebilirken, biliş merkezli mizaç tipleri gazete, kitap okuduklarında, yeni bir bilgi edindiklerinde endorfin hormonunda artış görülebilir. Olumlu düşüncelerde bulunmak, stresten ve olumsuz düşüncelerden uzak durmak, sağlıklı bir yaşam sürmekendorfin hormonunun seviyesini dengede tutar.

Ayrıca akupunktur gibi hem bedensel hem de psikolojik temelli uygulamalar endorfin ile beraber birçok hormon dengeye oturmasını sağlayacaktır. Bunların yanında tüketilen besinlerle de vücuttaki endorfin hormonunu artırabiliriz. Bu besinlere örnek olarak mevsiminde muz ve çilek, bitter çikolata, acı biber, baharat, ceviz vb. verilebilir. Endorfin seviyesinin yüksek kalabilmesi için B, C ve D vitamini ile çinko, demir gibi minerallerin vücutta yeteri kadar bulunması gerekir.