Mobbing Nedir?
Günümüz iş dünyasında, hızlı tempolu ve rekabetçi bir ortamda, liyakat, sağlık ve dengeli gelişme, ortak hedeflere ulaşmak için destekleyici bir atmosferin korunması son derece kritik bir konudur. Ancak, ne yazık ki, işyerlerinde zaman zaman mobbing olarak bilinen ve iş yeri zorbalığı olarak da adlandırılan psikolojik taciz, bu sağlıklı ortamı zedeleyebilir. Mobbing, bir grup bireyin sürekli ve planlı bir şekilde bir meslektaşını olumsuz ve düşmanca davranışlarla hedef almasıyla ortaya çıkan bir tür psikolojik şiddettir.
Bu tür tacizler, çeşitli şekillerde tezahür edebilir: dedikodu yapmak, dışlamak, cinsel tacizde bulunmak, işi engellemek, tehdit etmek ve hem sözlü hem de sözlü olmayan saldırganlık. Mobbingin amacı, hedef alınan kişiyi küçük düşürmek, itibarsızlaştırmak ve sonunda iş yerinden uzaklaştırmaktır. Bu, iş hayatını zorlaştırır ve kişinin fiziksel, duygusal, bilişsel sağlığını ve genel refahını ciddi şekilde etkileyebilir.
İş Hayatında Mobbing Ne Anlama Gelir?
Mobbingin iş yaşamındaki temel amacı, hedef alınan kişiyi küçümseyip itibarsızlaştırarak onu bulunduğu yerden veya organizasyondan uzaklaştırmaktır. Bu, hem mobbinge uğrayan kişilerin psikolojik sağlığını hem de iş performansını olumsuz etkiler. Mobbing, iş ortamında sağlıklı bir atmosferin sürdürülmesini zorlaştırır ve çalışanların motivasyonunu ve verimliliğini düşürür. İş hayatında mobbingin ortaya çıkmasının altında yatan nedenler, her birey için farklı olabilir.Örneğin, bazı kişiler mükemmeliyetçi ve kontrolcü olabilirler ve bu nedenle mobbingi, iş arkadaşlarına karşı aşırı eleştirel bir tutum sergileyerek ve hataları üzerinde sürekli olarak ısrar ederek gösterebilirler.Diğer bir örnek ise, bir kişinin güç ve kontrol arayışından dolayı mobbing davranışları sergilemesidir. Bu kişiler, baskı kurma ve üstünlük sağlama fırsatı bulduklarında mobbinge başvurabilirler. Ayrıca, bazı kişiler iş arkadaşlarını dışlayarak veya onlarla ilgilenmeyerek mobbinge başvurabilir ve bu şekilde kendi popülerliklerini artırmayı hedefleyebilirler.
Mobbingin İnsan Üzerinde Nasıl Etkileri Olabilir?
Fiziksel Etkiler:
Stres ve Kaygı: Sürekli maruz kalınan mobbing durumları, vücutta kronik stres ve kaygıya neden olabilir. Bu da yüksek tansiyon, baş ağrıları, kas gerginliği, iştah problemleri, sindirim sorunları gibi fiziksel rahatsızlıklara yol açabilir.
Uykusuzluk ve Yorgunluk: Mobbinge maruz kalan kişiler genellikle endişe halinde olup, uyku problemleri yaşayabilirler ve kendilerini sürekli yorgun hissedebilirler
Bağışıklık Sistemi Zayıflaması: Kronik stres, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve dolayısıyla sık sık hastalanmaya yol açabilir.
Duygusal Etkiler:
Depresyon ve Çaresizlik: Mobbinge maruz kalan kişilerde depresyon belirtileri sıkça görülür. Hissettikleri çaresizlik duygusu artabilir.
Özsaygı ve Özgüven Kaybı: Sürekli olarak olumsuz davranışlara maruz kalan kişilerde özsaygı ve özgüven kaybı yaşanabilir.
Güven Problemi: Mobbing, kişinin başkalarına olan güvenini azaltabilir ve böylelikle kişinin gelecekteki ilişkilerinde veya iş ortamlarında zorluklar yaşamasına neden olabilir.
Kızgınlık ve Öfke: Mobbinge uğrayan kişiler kızgınlık ve öfke duygularını sık yaşayabilirler. Ancak, bu duyguları ifade etmekten kaçınabilirler.
İzolasyon ve Yalnızlık: Mobbing, kişinin iş arkadaşları ve çevresiyle olan ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir ve kişinin kendisini dışlanmış hissetmesine ve yalnızlaşmasına neden olabilir.
Bilişsel Etkiler:
Dikkat ve Konsantrasyon Problemleri: Mobbinge maruz uğrayan kişiler dikkatlerini toplamakta zorlanabilir ve konsantrasyon problemi yaşayabilirler
Bellek Problemleri: Kronik stres altında olan kişilerde bellek fonksiyonları etkilenebilir ve kişi unutkanlık yaşayabilir.
Karar Verme Yeteneğinde Azalma: Sürekli stres altında olan kişilerin karar verme yetenekleri azalabilir sürekli olarak endişe halinde kararsızlık yaşayabilir ve bu durum iş performansını olumsuz etkilenebilir.
İş performansında düşüş: Daha düşük motivasyon ve üretkenlik
Ve en nihayetinde kişiler çalıştıkları işten ayrılmak zorunda kalabilir ve bu durum kişinin maddi manevi kaybına neden olabilir
Mobbinge Maruz Kalındığını Nasıl Anlarız?
Öncelikli olarak mobbinge maruz kaldığınızı rutinin dışına çıktığınızı, iş yerindeki ilişkilerinizde, görev tanımlarınızda ve çalışma ortamındaki değişikliklerden fark edebilirsiniz. Bu değişimler anlık veya tek seferlik olmadığını anladığınızda mobbinge uğradığınızı düşünebilirsiniz. Sürekli olarak olumsuz ve düşmanca davranışlara maruz kalmak, bu davranışların sistematik ve tekrarlayıcı olması, mobbingin işaretlerindendir. Sürekli olarak eleştirilere maruz kalıyorsanız, hatalarınız sürekli vurgulanıyor ve bunun sistematik bir biçimde yapıldığını fark ediyorsanız, iş arkadaşlarınız veya yöneticileriniz tarafından dışlanmış hissediyorsanız, bilinçli olarak toplu katılımlara çağrılmıyorsanız, dedikodunuzun yapıldığını görüyor veya duyuyorsanız, görevleriniz konusunda sürekli bir değişim olduğunu fark ediyorsanız, sözlü veya sözsüz tavır ve davranışlarla küçümsendiğinizi, alay edildiğinizi veya sizinle iletişim kurmama muhatap olmama tarzında üstü kapalı bir şekilde davranıldığını görüyor ve hissediyorsanız doğru değerlendire sonucu mobbinge uğradığınızı anlayabilir ve bu konuda gereken önlemleri almanız önemlidir.
Mobbing'den Kurtulmanın Yolları Nelerdir?
İlk olarak, durumu iyi gözlemlemek ve destek almak önemlidir. Davranışlarından hoşlanmadığınız ve hoş görülmeyen tavırlar için ve tekrarlanması halinde harekete geçeceğinizi bildirin. Sınırları belirlemek, başkalarının size ne tür davranışları kabul ettiğinizi veya etmediğinizii bilmesini sağlar.
Mobbing'e karşı mücadelede ilk adım, durumu tanımak ve belirtileri iyi gözlemlemektir. Mobbinge maruz kaldığınızı fark ettiğinizde, sessiz kalmayın ve sağlığınızı olumsuz etkilemesine izin vermeyin. Mobbing yapan kişiye karşı uygun bir şekilde durumu açıklamak ve bu davranışın hoşunuza gitmediğini belirtmek önemlidir. Ayrıca, mobbingin devam etmesi halinde gerekli şikayetleri yapacağınızı ve haklarınızı kullanacağınızı belirtmek de önemlidir. Bu şekilde, mobbinge karşı kendinizi savunmak ve durumu çözmek için ilk adımı atmış olursunuz. Kendi sınırlarınızı belirlemek ve korumak da önemlidir. Mobbing'e maruz kaldığınızda, kendinizi korumak için sınırlarınızı net bir şekilde belirleyin ve gerektiğinde "Hayır" demeyi öğrenin. Kendinizi korumak için zaman ayırın ve kendi ihtiyaçlarınıza öncelik verin. Mobbing'e karşı hukuki haklarınızın olduğun bilin ve yeri geldiğinde hakkınızı aramaktan çekinmeyin. Ayrıca mobbinge karşı yaşadığınız stres ve duygusal destek için aileniz arkadaşlarınız veya profesyonel destek almaktan çekinmeyin bu destek sizin moralinizi yüksek tutmnıza ve mobbinge karşı daha dirençli olmanıza yardımcı olacaktır.
Psikoloji.app uzmanları olarak bir adım kadar yakınınızdayız!
Kullanıcılar, tıbbi veya psikolojik tavsiye için her zaman bir uzmana danışmalıdır. Bir sağlık probleminiz varsa veya risk altında olduğunuzu düşünüyorsanız, lütfen derhal yardım alın.