Psikolojik Kalp Çarpıntısı Nedir?

Psikolojik kalp çarpıntısı stres faktörlerinin artması ile yakından ilişkili olan ve kişi tarafından kalp atışlarının hızlanması, düzensizleşmesi, sert veya yüzeysel bir hale gelmesi şeklinde ifade edilen psikolojik temelli fiziksel bir semptomdur. Bu durum genellikle doğrudan kalple ilişkili olmayan, fizyolojik bir sebebe bağlanamayan sebeplerle ilişkilidir. Yoğun kaygı, artan stres faktörleri, duygusal çatışmalar, ilişkisel krizler, travmatik yaşantılar, kayıp ve yas gibi çeşitli süreçlerin tetiklemesiyle oluşan anksiyete bozukluğu, panik atak gibi psikolojik hastalıkların belirgin semptomlarından birisidir. Psikolojik kalp çarpıntısı yaşayan kişilerin genellikle nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş ağrısı gibi durumlar yaşadıkları da gözlemlenmiştir. Arta ve çeşitlenen fiziksel semptomların seyri sebebiyle kişinin yaşadığı kaygı düzeyi artabilir ve bu durum döngüsel bir şekilde fiziksel semptomlara daha duyarlı bir hale gelmesine sebep olabilir.

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Belirtileri Nelerdir?

Psikolojik kalp çarpıntısının belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Belirtilerin sıklığı ve şiddeti kişinin mizacına, kaygı düzeyine hatta ailesinde ya da çevresinde benzer şikayetler taşıyan birinin bulunup bulunmamasına göre değişiklik gösterebilmektedir. Belirtilerin sürekli olarak kişi tarafından izleniyor olması bu duruma yönelik duyarlılığının ve hassasiyetinin artmasına sebep olarak kaygı düzeyini oldukça yükseltebilmektedir.

  • Hızlı Kalp Atışı: Bu belirti esnasında kişi kalbinin normalden daha hızlı attığını hissedebilir. Stres anı olmaksızın ani ve beklenmedik bir şekilde de ortaya çıkabilen hızlı kalp atışı kişinin kaygı düzeyini arttırarak paniğe kapılmasına sebep olabilir.

  • Düzensiz Kalp Atışı: Kişi kalp atışları arasında bir aritmi yani düzensizlik hissedebilir. Normal şartlarda ritmik bir şekilde atan nabzını sıklıkla kontrol etmeye eğilim gösterebilir. Kalp atımları arasında duraksamalar, ekstra atımlar hissederek ritim bozukluğu konusunda endişe geliştirebilir.

  • Göğüs Ağrısı veya Rahatsızlık: Belirtiler yalnızca kalp ritminin düzeni ve hızı ile ilişkili olmayabilir. Bazı kişilerde göğüs bölgesinde sıkışma, ağrı, kramp ya da rahatsızlık hissi gelişebilir. Bu his kişi tarafından genellikle kalp krizi olarak yorumlanabilir ve sonucunda kaygı düzeyi oldukça arttırabilir.

  • Nefes Darlığı: Fiziki şartlarda herhangi bir değişikli olmasa bile kişi yeterince nefes alamadığını, nefesinin düzensiz olduğunu, nefes almayı unuttuğunu hissedebilir. Bu durum derin nefes almakta zorlanma ya da boğulma hissi şeklinde artan bir biçimde seyredebilir.

  • Baş Dönmesi ve Sersemlik: Bazı kişilerde baş dönmeleri, sersemlik, denge problemleri gibi semptomlar açığa çıkabilmektedir. Kişi bayılacağını düşünebilir, yoğun mide bulantıları ve karın ağrısı yaşayabilir.

  • Terleme: Kişi vücudunun tamamında ya da belirli bölümlerinde ani ve yoğun terleme atakları yaşayabilir. Terlemenin yanı sıra kişi sıcak ya da soğuk basmaları, vücutta ani ısı değişikleri yaşayabilir.

  • Titreme veya Titreme Hissi: Özellikle ellerde olmak üzere vücudun herhangi bir bölgesinde ya da tamamında titreme belirtiler arasındadır. Bazen fiziksel olarak gözlemlenemeyen bu titremeler kişi tarafından içsel titreme olarak tanımlanabilir. Titreme ya da titreme hissi kişinin kontrolü kaybettiğini düşünmesine sebep olarak kaygı düzeyini arttırabilmektedir.
  • Psikolojik kalp çarpıntısı belirtileri genellikle kişinin hayatındaki stres faktörleri ile ilişkilidir ve yukarıda da belirtildiği gibi farklı fiziksel semptomlara da sebep olabilmektedir. Bu belirtilerin sık sık yaşanması kişinin hayat kalitesine belirgin şekilde zarar vererek günlük hayatına devam etmesini zorlaştırabilmektedir. Kariyer ve akademik hayat, sosyal ilişkiler, aile ilişkileri ve en önemlisi kişinin kendisiyle kurduğu ilişkiye zarar vermektedir. Psikolojik kalp çarpıntısı ve sebepleriyle başa çıkabilmek için psikolojik ve fizyolojik tedavi yöntemlerinin bütüncül bir yaklaşımla ele alınması son derece önemlidir.

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Nasıl Geçer?

Psikolojik kalp çarpıntısınınkalıcı olarak giderilebilmesi için kişinin uzman ruh sağlığı çalışanlarına başvurması ve planlanan tedavi protokolüne uyabilmesi son derece önemlidir. Ancak çarpıntınınanlık olarak hafifletilmesi ve kontrol altına alınabilmesi için izlenebilecek bazı basamaklar da mevcuttur. Bu basamaklar kesin sonuç ve tedavi sağlamamaktadır.

  • Nefes Egzersizleri: Artan kaygı ile başa çıkabilmek, bedenin kontrolünün hala kişide olduğunu hatırlatabilmek, vücudu sakinleştirebilmek ve parasempatik sinir sistemini aktive edebilmek için bazı nefes egzersizlerinden yararlanılabilir.

  • Araştırmalar ve Kirli Bilgi: Psikolojik kalp çarpıntısı yaşayan bireyler genellikle semptomlarını internet ortamında araştırmaya eğilim gösterirler. Bu durum sonucunda yanlış ve kaygı düzeyini arttırabilecek verilere maruz kalabilirler. Bu sebeple alanında uzman bir hekime başvurmak, semptomlar için internet araştırmaları yapmaktan kaçınmak önem arz etmektedir.

  • Dikkati Yönetme: Bazı kişiler psikolojik kalp çarpıntısı yaşadıkları durumlarda dikkatlerini çevredeki başka bir konuya, nesneye odaklayarak dikkati çarpıntıdan uzaklaştırabilirler. Bu sayede semptoma aktardıkları bilişsel enerjinin yönünü başka bir konuya yönelterek daha kolay sakinleşebilmektedirler.

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Tedavisi Nedir?

Psikolojik kalp çarpıntısının sebepleri, sıklığı ve gözlemlenme biçimi kişiden kişiye farklılık gösterebileceği için tedavi süreci de kişiye özel olarak planlanmalıdır. Öncelikli olarak semptomların fiziksel bir sebepten kaynaklanmadığına, psikolojik temelli olduğuna emin olmak gerekir. Bu noktada doktora başvurarak çeşitli testler ve görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Şikayetlerin fiziksel bir sorundan kaynaklanmadığına emin olunduktan sonra psikolojik tedavi süreci başlamaktadır. Bu süreçte kişinin mizacı, yaşı, sosyokültürel seviyesi, semptomların ne kadar süredir gözlemlendiğini ve ne şekilde açığa çıktığını saptamak psikolojik tedavi basamaklarını şekillendirmek için önemli unsurlarındandır.Kişinin mizaç potansiyelleri yaşayabileceği psikolojik temelli problemler ve stres faktörleri ile doğrudan ilişkilidir. Mizaç temelli psikoterapi ile kişinin sağlıklı baş etme becerileri kazanması, anı yönetebilmesi için destek sağlanır. Bu süreç psikolojik kalp çarpıntısı da dahil olmak üzere birçok fiziksel semptomun giderilmesine yardımcı olmaktadır. Yoğun anksiyete ve panik atak kişinin hayatını oldukça zorlaştırabileceği için bazı durumlarda psikoterapiye ek ilaç tedavisine başvurulmaktadır. İlaç tedavisi uzman bir hekim tarafından kişiye ve semptomlarına uygun biçimde planlanmalıdır.

Psikolojik Kalp Çarpıntısı İlacı Var Mıdır?

Psikolojik kalp çarpıntısı için olmasa da bu durumu tetikleyen anksiyete için kullanılabilecek ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçlar beyin kimyasında yer alan ve sinir sisteminin bir parçası olan serotonin, dopamin gibi maddelerinin beyindeki salınımlarını düzenleyerek kaygı ve stres yönetimini kolaylaştırmaktadır. Çeşitli etken maddeleri ve farklı çalışma prensipleri bulunan bu ilaçlar bir hekim kontrolünde kullanılmalı, ilacın dozu hekim yönlendirmesine uygun şekilde alınmalıdır. Reçete edilen ilacın doktor kontrolü dışında bırakılması semptomların nükse etmesi, beyin kimyasında çeşitli dengesizliklerin oluşması gibi istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Bu sebeple tüm ilaçların bırakılması ya da dozunun değiştirilmesi doktor kontrolünde yapılmalıdır.

Sonuç olarak;
Psikolojik kalp çarpıntısı ciddi bir fiziksel kalp rahatsızlığı olmasa da kişinin kendini sürekli olarak izlemesine, kaygı düzeyinin oldukça yükselmesine sebep olarak hayat kalitesine önemli zararlar verebilmektedir. Çarpıntının belirtilerini saptayarak kişinin mizacı çerçevesinde uygun tedavi tekniklerinin belirlenmesi çarpıntı gibi fiziksel semptomların giderilmesi ve yaşam kalitesinin tekrar yükseltilebilmesi için oldukça önemli basamaklardır. Stresi ve anksiyeteyi azaltmaya yönelik yaşam tarzı değişiklikleri, psikoterapi ve gerekliyse ilaç desteği almak psikolojik kalp çarpıntısı ile başa çıkma konusunda etkili yöntemlerdir. Kendinizde ya da çevrenizde psikolojik kalp çarpıntısı şikayetleri gözlemliyorsanız uzmanlar tarafından sunulan ruh sağlığı hizmetlerine başvurmanız önemlidir.

Uyarı: psikoloji.app'deki tüm içerik ve makaleler yalnızca bilgi amaçlı oluşturulmuş ve yayınlanmıştır. Tıbbi bir tavsiye veya tedavinin yerini alması amaçlanmamıştır.
Kullanıcılar, tıbbi veya psikolojik tavsiye için her zaman bir uzmana danışmalıdır. Bir sağlık probleminiz varsa veya risk altında olduğunuzu düşünüyorsanız, lütfen derhal yardım alın.