Sosyal Anksiyete Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Sosyal Anksiyete Nedir?

Sosyal anksiyete, günlük etkileşimlerin normalden fazla kaygıya, öz-bilinçliliğe ve utanç duygusuna neden olduğu bir durumdur. Örneğin, bir randevuya gitmek veya bir sunum yapmak gibi durumlar midenizde kelebeklerin uçuşmasına neden olabilir, ancak sosyal anksiyete yaşayanlar için bu hisler çok daha yoğun olabilir ve günlük yaşamı ciddi şekilde etkileyebilir. Bu durum, sosyal fobi olarak da bilinir. Sosyal anksiyete yaşayan kişiler, sıradan sosyal durumların bile olumsuz bir şekilde değerlendirileceği veya inceleneceği korkusuyla başkalarıyla etkileşimde bulunmaktan kaçınabilirler.

Sosyal Anksiyete Belirtileri Nelerdir?

Sosyal anksiyete bozukluğunun kişileri fiziksel, duygusal ve bilişsel belirtileri şunlar olabilir:

Fiziksel Belirtiler:

• Kızarma

• Hızlı nabız

• Titreme

• Terleme

• Mide rahatsızlığı veya mide bulantısı

• Nefes almakta zorluk

• Baş dönmesi veya baş dönmesi

• Zihinsel boşalma hissi

• Kas gerginliği

• Olumsuz olarak yargılanabileceğiniz durumlardan korkma

• Utandırılmaktan veya küçük düşürülmekten endişe etme

• Yabancılarla etkileşime girme veya konuşma konusunda yoğun korku

• Başkalarının sizi endişeli göreceği korkusu

• Utanmaya neden olabilecek fiziksel belirtilerden korkma

• Utanma korkusuyla bir şeyler yapmaktan veya insanlarla konuşmaktan kaçınma

• İlgi odağı olabileceğiniz durumlardan kaçınma

• Sosyal ortamlarda yoğun korku veya kaygı

• Performansınızın analizi ve sosyal bir durum sonrasında etkileşimlerinizdeki kusurların belirlenmesi

• Sosyal bir durum sırasında yaşanan olumsuz bir deneyimden olabilecek en kötü sonuçların beklenmesi

• Performans kaygısından dolayı sosyal anksiyete yaşamak

• Tanımadığınız kişilerle veya yabancılarla etkileşime girmekte zorlanma

• Partilere veya sosyal toplantılara katılmakta zorlanma

• İşe veya okula gitmekte zorlanma

• Konuşmaları başlatmada güçlük çekme

• Göz teması kurmada güçlük çekme

• Flört etmekte zorlanma

• İnsanların oturduğu bir odaya girmekte zorlanma

• Alınan eşyları gerektiğinde mağazaya iade etmekte zorlanma

• Başkalarının önünde yemek yemekte zorlanma

• Umumi tuvaleti kullanmada zorlanma

Sosyal Anksiyete Neden Olur?

Sosyal anksiyete, ciddi, düzenli, ağırbaşlı, tutum ve davranışlarında ölçülü, tutarlı ve adaletli davranmaya çalışan kişiler kendisine ve başkalarına karşı yüksek beklentileri ve mükemmeliyetçi tutumu nedeniyle ortaya çıkabilir. Kişi, sosyal ortamlarda mükemmel performans sergileme baskısı altında hissedebilir ve korkularını başarısızlık veya eleştirilme olarak algılayabilir.

İlişki odaklı, samimi, sıcakkanlı, yardımsever ve sevgi dolu kişiler sosyal anksiyete genellikle diğer insanlarla ilişkilerdeki beklentiler ve korkularla ilişkilendirilebilir. Kişi, başkalarının onayını veya sevgisini kazanmak için aşırı çaba harcayabilir ve bu durumda başarısız olma korkusuyla sosyal durumlardan kaçınabilir.

Başarı, prestij, statü ve kariyer sahibi olmak isteyen, hırslı, rekabetçi, imaj ve görünümlerine çok önem veren kişilerde sosyal anksiyete, kişinin kendisini başkalarına göstermek ve onların hayranlığını kazanmak istemesinden kaynaklanabilir. Başkalarının beklentilerini karşılamak veya görünüşte başarısız olma korkusu, kişinin sosyal durumlardan kaçınmasına veya kaygı yaşamasına neden olabilir.

Genel olarak, içe dönük, empatik, kibar, nahif, özgünlüğe ve bireysel farklılığa önem veren kişilerin derin duygusal anlayışı ve empati yeteneği, sosyal anksiyeteyle ilişkilendirilebilir. Yoğun duygusal deneyimler yaşama eğilimi olan bu kişiler, sosyal durumlarda diğer insanların duygusal tepkilerini aşırı derecede önemseyebilir ve bu nedenle sosyal etkileşimlerden kaçınabilirler.

İçe dönük, sessiz, yalnız kalıp düşünmekten hoşlanan, soğuk ve mesafeli kişiler genellikle sosyal etkileşimlerden kaçınma eğilimindedir ve sosyal anksiyete, diğer insanlarla iletişim kurmaktan veya sosyal durumlarda bulunmaktan kaçınma isteğiyle ilişkilendirilebilir. Kişi, daha çok kendi iç dünyasında bilgi edinmeyi ve düşünmeyi tercih eder.

Sakin, çevreleriyle uyumlu olmaya özen gösteren, görev ve sorumluluklarına çok dikkat eden, araştırmacı, meraklı, mantıklı, hesaplı ve kontrollü kişiler, güvenlik ve emniyet duygusuna verdiği önem nedeniyle sosyal anksiyete yaşayabilir. Kişi, sosyal durumlarda kontrolünü kaybetme veya güvende olmadığını hissetme korkusuyla endişe duyabilir.

Neşeli, eğlenceli ve oldukça hareketli, çabuk sıkılan, yenilik ve değişikliklerden haz alan, maceracı kişilerde sosyal anksiyete, kişinin dikkat dağınıklığından veya sıkılmaktan kaçınmak için sosyal durumlardan kaçınma eğiliminden kaynaklanabilir. Kişi, sürekli olarak yeni ve heyecan verici şeyler arayarak sosyal etkileşimlerden uzaklaşabilir.

Genel olarak cesur, kendinden emin, önder, otoriter, iddialı, cömert, koruyucu kişiler liderlik ve kontrol arayışı, sosyal anksiyeteyle ilişkilendirilebilir. Kişi, başkalarıyla etkileşime girmekten kaçınabilir veya sosyal durumlarda güçsüz hissetme korkusuyla endişe duyabilir.

Uyumlu, sakin, saygılı, mülayim, utangaç, gerilim ve huzursuzluktan hiç hoşlanmayan, barışçıl ve arabulucu kişilerde sosyal anksiyete genellikle kişinin rahatlık ve huzur arayışıyla ilişkilendirilebilir. Kişi, stresli veya gerilimli sosyal durumlardan kaçınmayı tercih edebilir ve bu nedenle sosyal anksiyete yaşayabilir.

Sosyal Anksiyeteyi Ne Tetikler?

• Başkalarının beklentilerini karşılayamama korkusuyla tetiklenebilir.

• Başkalarının reddedilme veya eleştirilme korkusuyla tetiklenebilir.

• Başkalarının beğenisini kazanamama veya beklentileri karşılayamama korkusuyla tetiklenebilir.

• Başkalarının duygusal tepkilerini yanlış yorumlama veya reddedilme korkusuyla tetiklenebilir.

• Sosyal etkileşimlerin karmaşıklığı veya belirsizliğiyle başa çıkma zorluğuyla tetiklenebilir.

• Kontrolsüz veya beklenmedik sosyal durumlarla karşılaşma korkusuyla tetiklenebilir.

• Sıkıcı veya monoton sosyal ortamlardan kaçınma isteğiyle tetiklenebilir.

• Kontrol kaybı veya güçsüzlük hissiyle tetiklenebilir.

• Stresli veya gerilimli sosyal durumların rahatsızlık verici etkisiyle tetiklenebilir.

Sosyal Anksiyete Kimlerde Görülür?

Sosyal anksiyete, kişilerin mizaç özellikleri, geçmiş yaşam tramvaları, olumsuz çocukluk deneyimleri gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilen ve herkesin yaşayabileceği bir durumdur. Ancak, bu durumla başa çıkma güçlüğü yaşayan bazı kişilerde daha belirgin bir şekilde ortaya çıkabilir.

Sosyal Anksiyete Nasıl Hissettirir?

Sosyal anksiyetesi olan bir kişi, sosyal etkileşimler veya belirli sosyal durumlarla karşılaştığında genellikle yoğun bir endişe, korku ve gerginlik hisseder. Bu kişi, diğer insanların olumsuz bir şekilde kendisini değerlendireceği veya reddedeceği korkusuyla doludur. Bu endişe ve korku, sosyal etkileşimlerden kaçınmasına ve kişinin kendisini yalnız hisetmesine yol açar. Sosyal anksiyetesi olan kişi, genellikle utanma ve mahcubiyet duygularıyla mücadele eder böylelikle başkalarının önünde konuşma veya dikkat çekme gibi durumlar, derin bir endişe ve rahatsızlık hissiyle doludur.

Sosyal Anksiyete Kendi Kendine Geçer Mi?

Sosyal anksiyete tamamen ortadan kalkmasa da bazı kişilerde zamanla şiddeti azalabilir veya belirtilerle, endişe ve korkularıyla daha güçlü başa çıkma stratejileri geliştirebilirler. Ancak bu gelişim, kişinin mizaç potansiyelinde bulunan güçlü özelliklerini keşfetmesiyle birlikte yaşam deneyimlerini, çevresel faktörlerini, sosyal becerilerini geliştirilebilir. Bununla birlikte, sosyal anksiyete bozukluğu olarak tanımlanan daha şiddetli durumlar, genellikle profesyonel yardım gerektirir. Profesyonel yardım almak, semptomların hafifletilmesine ve daha sağlıklı bir yaşam tarzı geliştirmeye yardımcı olabilir.

Sosyal Anksiyete Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Sosyal anksiyete bozukluğu tedavi edilmezse, genellikle kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Bu durum, kişinin sosyal ilişkilerini, iş performansını ve genel mutluluğunu ciddi şekilde etkileyebilir. Sosyal etkileşimlerden kaçınma eğilimi, sosyal izolasyon ve yalnızlık duyguları artabilir, bu da kişinin kendini yalnız ve dışlanmış hissetmesine neden olabilir. Ayrıca, iş veya okul gibi günlük yaşam aktivitelerine katılımda zorluklar yaşanabilir ve mesleki veya eğitimsel başarılar olumsuz etkilenebilir. Uzun vadede, tedavi edilmemiş sosyal anksiyete bozukluğu, depresyon, düşük özsaygı ve diğer ruhsal sağlık sorunları riskini artırabilir. Bu nedenle, sosyal anksiyete belirtileri yaşayan biriyseniz, erken tanı ve uygun tedavi almak önemlidir. Tedavi seçenekleri arasında terapi, ilaç tedavisi ve destek grupları bulunmaktadır, bu yöntemler semptomları kontrol altına alabilir ve kişinin yaşam kalitesini artırabilir.

Sosyal Anksiyete Nasıl Tedavi Edilir?

Mizaç temelli danışmanlık yaklaşımı, kişinin anksiyeteye sebep olan nedenleri, benzersiz kişilik özellikleri ve yaşam deneyimlerine odaklanarak belirler. Mizaç temelli terapi, kişinin psikolojik yapısına uygun olarak özelleştirilmiş bir tedavi planı sunar. Bu süreç, kişinin anksiyeteyle başa çıkma becerilerini geliştirmesine, olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmesine ve kendine güvenini artırmasına yardımcı olur.

Mizaç temelli terapi, kişinin anksiyeteye neden olan belirli tetikleyicileri ve etkenleri anlamasına yardımcı olur. Bu sayede, kişi kendi duygusal tepkilerini daha iyi tanır ve bunlarla başa çıkma stratejileri geliştirir. Terapi süreci, kişinin günlük yaşamında olumlu değişiklikler yapmasına ve daha sağlıklı ilişkiler kurmasına olanak tanır.

Sonuç olarak, mizaç temelli danışmanlık ile anksiyeteye özgü tespitler yapılır ve tamamen kişinin psikolojik yapısına göre özelleştirilmiş bir terapi süreci planlanır. Bu yaklaşım, geçici değil kalıcı ve kökten bir iyileşme sağlar, kişinin iç huzurunu ve dinginliğini yeniden keşfetmesine yardımcı olur.