Toksik İlişkinin Ruh Sağlığına Etkileri Nelerdir?

Toksik Ne Demek?

Kişilerarası ilişkilerin temelinde birbirine iyi gelmek, birbirinin yaşamında farklı şekillerde olumlu etkiler yaratabilmek yatar. Ancak bazı ilişkiler bunun aksine birçok anlamda olumsuz etkiler yaratabilir ve kişilerin yaşamını zorlaştırabilir. Hayatınızda zor ve birçok çatışmaya neden olan birini tanıyorsanız, toksik yapıya eğilimli bir insanla karşı karşıya olabilirsiniz.

"Toksik kişi" terimi, genellikle bir kişinin olumsuz veya zarar veren, çatışmacı bir davranış tarzına sahip olduğunu ve diğer insanlar üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ifade etmek için kullanılır. Bu kişiler, duygusal ve hatta fiziksel acının yanı sıra, çevresindekiler için çok fazla stres ve rahatsızlık yaratabilir. İnsanlardaki toksisite zihinsel bir bozukluk olarak kabul edilmez. Ancak birinin kişilik bozukluğu da dahil olmak üzere toksik şekillerde davranmasına neden olan altta yatan psikolojik sorunlar olabilir.

Toksik İlişki Nedir?

Toksik ilişki, iki kişinin birbirleriyle sağlıklı bir şekilde iletişim kuramadığı ve çatışmanın kolayca ortaya çıktığı, sağlığınızı farklı şekillerde (fiziksel, duygusal, bilişsel) tehdit eden ilişki türüdür. Zaman zaman ilişkide bir kişinin diğer tarafa karşı istismar edici davranışları, partnerinin ilişki içerisinde sıkışmış hissetmesine yol açacak manipülatif eylemlerde bulunması mevcut olabilir. Bu eylemler ilişkideki dengesizlikleri, güven eksikliğini ve olumsuz duygusal etkileri arttırabilir. Bu ilişkide desteklenmediğinizi, yanlış anlaşıldığınızı, aşağılandığınızı veya saldırıya uğradığınızı hissedebilirsiniz, olumsuz duygular olumlu olanlara ağır basar ve ilişkinin kendisi büyük bir enerji tüketimine dönüşür. İlişki sürecinde kendinizi daha iyi yerine daha kötü hissetmenize neden olan herhangi bir ilişki zamanla toksik hale gelebilir. Bazı mizaç tipleri ilişkide toksikleşmeye ya da toksik ilişki yaşamaya farkında olmadan çekim duymaya daha eğilimli olabilir. Ayrıca, partnerlerin mizaç yapıları arasındaki çatışmalar toksik ilişkiye eğilim yaratabilir.

Toksik İlişkinin Ruh Sağlığına Etkileri Nelerdir?

Toksik ilişkilerin bireyin ruh sağlığı üzerinde önemli bir etkisi olabilir. Toksik bir ilişkide sürekli küçümseme ve manipülasyon kişinin duygusal strese maruz kalmasına neden olabilir ve bu durum sürekli bir tedirginlik hissine ya da anksiyete bozukluğuna yol açabilir. Sürekli olarak olumsuz etkileşimde bulunmak, eleştirilmek ve kişinin değiştirilmeye çalışılması, düşük özgüven ve depresyon gibi psikolojik sağlık problemlerine sebep olabilir. Şiddet içeren istismar durumlarında travmatik deneyimlere neden olabilir ve travma sonrası stres bozukluğu riskini arttırabilir.

Toksik bir ilişkide, olumsuz davranışlara maruz kalan kişi kendi öz değerlerinden ve yeteneklerinden şüphe etmeye başlayabilir ve bu durum artan bir kaygı hissetmesine ve zamanla kronik bir strese yol açabilir. Toksik ilişkilerde aynı zamanda bireyin arkadaşlarından, ailesinden izole edilmesi ruh sağlığını korumak için gerekli olan sosyal desteğin eksikliğine yol açıp daha fazla yalnızlık hissetmesine neden olabilir.

Toksik İlişkinin Psikoloji Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Ruhsal sağlığımız sosyal etkileşimlerimiz ve ilişkilerimizle yakından bağlantılıdır. Toksik ilişkiler aynı zamanda bireyin psikolojik refahını da olumsuz yönde etkileyebilir. Toksik ilişkiler bireylerin kendilerini çaresiz, güvensiz, sıkışmış ve mutsuz hissetmelerine yol açabilir. Değersizlik hissini tetiklediği görülen toksik ilişkiler, bireylerin kendilerine güvenlerinin azalmasına ve kendilerini yetersiz hissetmelerine sebep olabilir. Bu olumsuz duygular bireylerin yaşamları boyunca psikolojik zorluk yaşamasına neden olabilir.

Toskik İlişkinin Belirtileri Nelerdir?

Sürekli Çatışma: İlişkide sürekli olarak çatışma ve tartışma halinde olunur ve herhangi bir konuda ortak bir karara varılmaz.

Duygusal İstismar: Bir partner, diğerini sürekli olarak eleştirir, küçümser veya aşağılar. Duygusal stres, kişinin duygusal açıdan ciddi şekilde etkilenmesine neden olur. Sürekli olarak size saygısızlık edildiğini ve ihtiyaçlarınızın karşılanmadığını hissetmenize neden olur.

Manipülasyon: Bir partner, diğerini sürekli olarak manipüle etmeye çalışır. Manipülasyon, kişinin fiziksel, duygusal ve bilişsel olarak olumsuz etkilenmesine yol açar.

Suçlama: İlişkide yanlış yaptığını düşündüğü şeyleri bile tersine çevirir ve karşı tarafı suçlar.

Kontrol: Bir partner, diğerini sürekli kontrol etmeye çalışır. Kararlarını sorgular, özgürlüklerini sınırlar ve kişinin sanki kendi yaşamında özgür değilmiş, hiçbir etkisi yokmuş gibi hissetmesine yol açar.

İşbirliği Eksikliği: İlişkide sürekli olarak rekabet halindedirler ve partneriyle işbirliği yapmak, olayları çözüme kavuşturmak, ilişkide destekleyici davranış ve tutum sergilemek yerine düşmanca bir tavır sergilerler.

İletişim Eksikliği: İlişki içerisinde açık ve sağlıklı iletişim eksikliği vardır. Sorun konuşulmaz, çözüme kavuşturulmaz ve duygusal ihtiyaçlar ihmal edilir.

Düşük Özsaygı: İlişki içerisinde aldığınızdan hep daha fazlasını verirsiniz ve bu da kendinizi tükenmiş ve değersiz hissetmenize yol açar. Zamanla özgüveninizin azaldığını hissedersiniz. Bu, özsaygının gelişmemesine ve olumsuz bir kendilik algısına neden olur.

Sürekli Eleştiri: Bir partner, diğerini sürekli eleştirir, suçlar veya aşağılar. Bu eleştiriler kişinin özsaygısını zedeler, özgüven eksikliği ve olumsuz bir atmosfer yaratır.

İzolasyon: Bir partner, diğerini sosyal çevresinden ve ailesinden ayrıştırmaya çalışır. Bu, kişinin sosyal destek sürecinden uzaklaşmasına neden olabilir ve kişi kendisini yalnız hisseder.

Şiddet ve Tehdit: En ciddi toksik ilişki belirtilerinden biri, fiziksel şiddet veya tehdittir. Şiddet, kişinin fiziksel sağlığını tehlikeye atar ve daha sonrasında travmatik deneyimlere dönüşür.

Toksik Bir İlişkiyi Sağlıklı Bir İlişkiye Çevirmek İçin Neler Yapılabilir?

Toksik bir ilişkiyi düzeltmenin ilk adımı, toksisitenin varlığını kabul etmektir. İlişki dinamiklerini, davranış kalıplarını ve bunların duygusal sağlığınız üzerindeki etkisini değerlendirmek, toksisite belirtilerini belirlemek değişimi başlatmak için çok önemlidir.

Kendinizin ve birbirinizin mizaçlarını tanımaya ve anlamaya çalışmanız oldukça etkili bir adım olacaktır. Mizaç yapılarınızdaki hangi noktaların çatışma sebebi olabileceği, mizaçlarınıza göre ilişkiyi nasıl algıladığınız ve ilişkiden beklentilerinizin neler olduğu gibi soruların cevaplarını bulmak oldukça kolaylaştırıcı olacaktır.

Etkili iletişim her sağlıklı ilişkinin temel taşıdır. Açık ve dürüst iletişim için güvenli bir alan yaratın. Endişelerinizi dile getirin ve partnerinizin bakış açısını dikkatle dinleyin. Suçlamaktan veya yargılamaktan kaçının, bunun yerine birbirinizin duygularını ve ihtiyaçlarını anlamaya odaklanın.

Her ilişkide net sınır oluşturmak çok önemlidir. Neyin kabul edilebilir, neyin kabul edilemez olduğunu tanımlayın ve bu sınırları partnerinizle açık bir şekilde konuşun. Sınırlar duygusal sağlığınızı korumanıza ve ilişkide saygıyı geliştirmenize yardımcı olur.

Toksik bir ilişkinin içindeyken kendinizi ihmal etmemeniz büyük önem taşır. Fiziksel, duygusal ve bilişsel sağlığınızı geliştiren kişisel faaliyetlerinize öncelik verin. Hobilerle meşgul olun, egzersiz yapın, sevdiklerinizle vakit geçirin ve stresi azaltmak ve olumlu bir bakış açısı sürdürmek için sizi iyi hissettiren ve geliştiren aktivitelerde bulunun.

Toksik dinamiklerde kendi katkınızın farkına varın ve davranışlarınızın sorumluluğunu alın. Hatalarınızı kabul edip bu hataları telafi ederek, partnerinize de aynı harekette bulunmasını sağlamak için örnek olmuş olursunuz.

Toksik ilişkilerde olumsuzluk çoğu zaman olumlu yönleri gölgede bırakır. İletişimlerinizde pozitifliği güçlendirmek için bilinçli bir çaba gösterin. Partnerinize karşı sevginizi, size hissettirdiği olumlu duygular için teşekkürünüzü ifade edin. İkinizin de seveceği faaliyetlerde bulunmaya özen gösterin.

Güven bir ilişkinin en önemli adımıdır. Güven, tutarlı davranarak, verilen sözleri tutarak gelişir. Bu sebeple sağlıklı bir ilişki sürdürebilmek için, geçmişte yaşanan olumsuz olayları kabul edip daha güvenli bir ilişki sürdürmeye kendinizi ve partnerinizi teşvik edin.

Son olarak ve en önemlisi ilişkiyi düzeltme çabalarınızın partnerinizle karşılıklı olup olmadığını gözlemleyin. Bazı durumlarda tüm çabalara rağmen bir ilişki sürdürülemez hale gelebilir ve bu noktada ilişkiyi sonlandırmanın daha yararlı olduğunu fark edebilirsiniz. Burada ilişkiyi sonlandırmak için karar vermeye hazır olun.

Bireysel ya da çift olarak alınan psikolojik danışmanlık; ilişkiyi sağlıklı bir şekilde sürdürmeye ya da sağlıklı bir şekilde sonlandırmaya yardımcı olabilir. Kendinizin ve partnerinizin mizacını tanıyarak mizaç temelli bir danışmanlıkta etkili sonuçlar alabilirsiniz. Ayrıca mizaç ve kişilik yapılanmanıza göre sizi toksik bir ilişkiye çeken ya da toksik bir ilişkide tutan faktörü bulup bunun üzerine gidebilirsiniz.